کمتر از سی سال از خلق پدیدهای به نام اینترنت میگذرد، اما طی همین مدت شاهد پیشرفتهای چشمگیر و خیرهکنندهای بودیم که حتی روی روند کلی زندگی انسان هم تاثیر گذاشته است. استفاده از اینترنت حالا یک عادت روزانه برای بشریت محسوب میشود و انجام کارهای مختلف بدون آن غیر قابل تصور خواهد بود. اینترنت گوشیهای همراه پیشرفتی بودند که باعث شد ما در هر زمان و مکانی بتوانیم به آن دسترسی داشته باشیم. این مسیر قرار است با فناوری اینترنت 5G به طور قابل توجهی رو به جلو برود.
معرفی فناوری اینترنت 5G
قبل این که بخواهیم از فناوری اینترنت 5G حرفی بزنیم، باید نگاهی به نحوه کارکرد شبکه تلفن همراه داشته باشیم. تلفنهای همراه از نوعی شبکه مخابراتی بیسیم یعنی شبکه سلولی (Cellular network) استفاده میکنند که محدوده سرویس دهی آن به چندین سلول کوچک تقسیم میشود. هرکدام از این سلولها دارای یک فرستنده و گیرنده است که با استفاده از امواج رادیویی، کاربران را به اینترنت و شبکه موبایل متصل میکند.
اینترنت 5G نسل پنجم شبکه موبایل است که اولین بار در سال 2016 میلادی به جهان معرفی شد. شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی (ISP ها) از سال ۲۰۱۹ رسما شروع به استفاده از آن در سرتاسر جهان کردند.
نحوه کارکرد اینترنت 5G
رابط هوایی 5G که با نام NR یا New Radio شناخته میشود، توسط اتحادیهای با نام 3GPP (مخفف 3rd Generation Partnership Project) تعریف شده که اعضای آن، هفت سازمان نماینده مختلف دنیا هستند. این مناطق شامل قاره اروپا و کشورهای ژاپن، آمریکا، چین، هند و کره جنوبی میشود.
این رابط شامل فرکانسهای پایین (FR1) زیر 6 گیگاهرتز و فرکانسهای بالاتر (FR2) بین 30 تا 300 گیگاهرتز است. استفاده از فرکانسهای پایین به صورت Sub-6 بوده که در حال حاضر در شبکه 4G هم استفاده میشود، اما در شبکه 5G میتوان از فرکانسهای بالاتر در این محدوده بهره برد. فرکانسهای FR2 به صورت mmWave استفاده میشوند و میتوان حجم بسیار زیادی از اطلاعات را با استفاده از فرکانسهای بالاتر در این روش انتقال داد، اما مشکل آن کم بودن محدوده آنتن دهی و ناپایدار بودن اتصال است، طوری که امواج به راحتی توسط موانع فیزیکی مانند دیوارها یا برگ درختان مختل میشود.
تفاوت اینترنت 5G با 4G
سرعت اینترنت 4G در بهترین شرایط، تنها به نصف ظرفیت خود یعنی 50 مگابایت در ثانیه رسیده است و به طور میانگین، سرعتی بین 15 الی 20 مگابایت در ثانیه دارد. اما شبکه 5G حداقل روی کاغذ میتواند به حداکثر سرعت 20 گیگابایت در ثانیه برسد. هرچند این اعداد فقط روی کاغذ بوده و فناوری اینترنت 5G در عمل سرعت کمتری ارائه میدهد. برای مثال در کره جنوبی که دارای سریع ترین اینترنت 5G در جهان است، میانگین سرعت به 469.6 مگابایت در ثانیه میرسد. میانگین سرعت چنین اینترنتی در کشور آمریکا هم 186 مگابایت در ثانیه بوده که توسط سرویس شرکت مشهور T-Mobile ثبت و ارائه شده است. اما باید توجه کرد که این تکنولوژی تازه در ابتدای کار خود قرار دارد و به سرعت در حال پیشرفت است، طوری که اعداد وعده داده شده توسط توسعهدهندگان 5G در آیندهای نزدیک، برای زندگی روزمره در دسترس قرار خواهد گرفت.
یکی از مهمترین مزیتهای شبکه 5G نسبت به نسل قبل خود، میزان تاخیر بسیار کمتر آن است. کاهش تاخیر به ما اجازه میدهد تا اطلاعات را طی مدت زمان کمتری ارسال یا دریافت کنیم. میانگین تاخیر در شبکه 4G حدود 50 میلیثانیه بود، اما این مقدار در شبکه 5G تنها به 1 میلیثانیه میرسد. این تاخیر کمتر شاید برای کاربران عادی اینترنت اهمیت چندانی نداشته باشد، اما در زمینههایی مانند گیمینگ، بسیار اهمیت دارد و تاثیر زیادی روی عملکرد بازیکن در بازیهای آنلاین میگذارد.
متاسفانه برتری شبکه 5G نسبت به نسل قبل، شامل همه زمینهها نمیشود. مثلا در نسل جدید به دلیل استفاده از فرکانسهای بالاتر، محدوده آنتندهی کاهش یافته و ارائهدهندههای خدمات اینترنتی یا همان ISP ها، برای جبران این مسئله مجبورند آنتنهای بیشتری را در سطح شهر کار بگذارند.
استفاده از اینترنت 5G
اگر سرویسهای ارائهدهنده اینترنت در محدوده زندگی شما از شبکه 5G پشتیبانی میکنند، تنها چیزی که بین شما و تجربه سرعت فوقالعاده آن قرار دارد، داشتن یک سیمکارت 5G و دستگاه پشتیبانی کننده از آن است. امروزه بسیاری از گوشیهای پرچمدار و حتی میانرده موجود در بازار از تکنولوژی 5G پشتیبانی میکنند.
کاربردها
بازیهای آنلاین
اینترنت 5G به علت برخورداری از پهنای باند بیشتر و همچنین تاخیر بسیار کمتر، تجربهای فوقالعادهای در زمینه گیمینگ برای شما به ارمغان میآورد. شاید برای خیلی از کاربران عادی میزان تاخیر اینترنت اهمیت خاصی نداشته باشد، اما وقتی بحث بازیهای آنلاین وسط باشد، کوچکترین تاخیر ممکن روی عملکرد شما در بازی اثرگذار خواهد بود.
خودروهای خودران
خودروهای خودران برای ارتباط گرفتن با یکدیگر و بررسی دادههای ترافیکی و مسیریابی درست، نیاز به اینترنتی با پهنای باند بسیار بالا و تاخیر کم دارند. اگر جادهها مجهز به فرستندهها و گیرندههایی با استاندارد 5G باشند، این خودروها میتوانند عملکرد بسیار بهتری از خود نشان دهند.
تماشای آنلاین ویدیو با وضوح 4K
با پهنای باند بالای اینترنت 5G شما میتوانید ویدیوهای باکیفیت با وضوح 4K را بدون نیاز به دانلود کردن به صورت آنلاین تماشا و استریم کنید.
واقعیت مجازی
یکی از ایدههایی که به کمک اینترنت 5G میتواند عملی شود، ایده واقعیت مجازی یا متاورس است، برای مثال شرکت هواوی موفق شده یک ویدیوی 360 درجه را به کمک اینترنت 5G استریم کند.
آیا اینترنت 5G در ایران در دسترس است؟
اینترنت 5G در ایران، اولین بار در سال 1399 شمسی توسط اپراتور ایرانسل معرفی و در شهرهایی مثل تهران، مشهد، کیش، تبریز و اهواز راه اندازی شد، اما به دلیل عدم اختصاص پهنای باند بیشتر به شبکه 5G استفاده آن برای عموم مردم عملا امکان پذیر نیست.
آینده 5G
اینترنت 5G به دلیل برخی ضعفها مانند برد کوتاه یا مصرف بالای باتری تلفن همراه، هنوز جایگزین مناسبی برای شبکه 4G نیست و این دو تکنولوژی در واقع، برای تکمیل یکدیگر به کار گرفته میشوند. حتی اگر ISP ها تمرکز اصلی خود را روی توسعه شبکه 5G بگذارند، باز هم با کنار رفتن کامل اینترنت 4G روبرو نخواهیم شد و همچنان این شبکه، کاربردهای خود را خواهد داشت.