بررسی تفاوت و مقایسه رم DDR4 و DDR5

اگر قصد خرید سیستم جدید داشته باشید و از قیمت قطعات کامپیوتر مطلع باشید، حتما متوجه اختلاف قیمت نسبتا زیاد مادربرد‌ و رم‌های DDR5 با DDR4 شده‌اید و شاید برایتان سوال شده که آیا سیستم‌های مبتنی بر حافظه رم DDR5 ارزش خرید دارند یا خیر؟ برای سال‌ها حافظه DDR4 رایج ترین نوع رم در کامپیوتر‌ها بود، اما در سال 2021 میلادی با ورود حافظه DDR5 شاهد جهش قابل توجهی در عملکرد رم‌ها بودیم. برای کمک در تصمیم گیری این که کدام یک از این دو نوع حافظه رم مناسب نیاز شما است در این مقاله به بررسی تفاوت‌ها و مقایسه رم DDR4 و DDR5 می‌پردازیم.

مقایسه سرعت رم DDR4 و DDR5

بزرگ‌ترین تفاوت رم DDR5 با DDR4 در سرعت آن‌ها دیده می‌شود. فرکانس پایه رم DDR4 برابر 2133 مگاهرتز است که با کمک اورکلاک به حداکثر 4800 مگاهرتز می‌رسد در حالی که این مقدار، فرکانس پایه برای رم‌های DDR5 است و با اورکلاک کردن آن‌ها می‌توان به حداکثر فرکانس 8800 مگاهرتز دست یافت. این سرعت زیاد حین پردازش‌های سنگین، مثل اجرای بازهای ویدئوی یا رندر گرفتن خود را نشان می‌دهد و باعث روان‌تر شدن عملکرد سیستم می‌شود،‌ اما این سرعت در همه واقع مفید نیست.

کار حافظه رم این است که اطلاعات مربوط به برنامه‌های در حال اجرا را در خود ذخیره کند و زمانی که پردازنده (CPU) برای انجام عملیات‌های مختلف به آن‌ها نیاز داشت با سرعت زیادی برایش ارسال کند. اما وقتی پردازنده قدرت کمی داشته باشد، زمان بیشتری صرف پردازش اطلاعاتی که قبلا به آن داده شده است می‌کند و نیاز به رم قدرتمندی که خیلی سریع اطلاعات بعدی را ارسال کند ندارد. پس هرچند برنده مقایسه رم DDR4 و DDR5 با پیشرفت‌های چشم‌گیر نسل جدید بسیار واضح است، اما تاثیر استفاده از رم‌های DDR5 در سیستم‌های پایین‌رده بسیار ناچیز است و فقط هزینه اضافه روی دست شما می‌گزارد.

مقایسه رم DDR4 و DDR5 از نظر ظرفیت ماژول

یکی از اصل‌های ثابت شده در دنیای فناوری، سریع‌تر بودن سرعت پیشرفت نرم‌افزار نسبت به سخت‌افزار است. این روند باعث می‌شود حجم برنامه‌ها و بازی‌ها روز‌به‌روز افزایش پیدا کنند و به ظرفیت رم بیشتری برای اجرای آن‌ها نیاز پیدا کنیم.

رم‌های DDR4 با حداکثر ظرفیت 64 گیگابایت برای هر ماژول پیشرفت بسیار زیادی نسبت به نسل قبلی داشتند، اما با این حال رم‌های DDR5 یک جهش بزرگ دیگر در ظرفیت ذخیره‌سازی حافظه رم هستند و می‌توانند تا 128 گیگابایت اطلاعات را در هر ماژول نگه دارند. استفاده از فناوری پیشرفت‌تر در ساخت سلول‌های ذخیره‌سازی و افزایش تراکم سلول‌های هر چیپ، باعث شده است تا نسل پنجم DDR برنده مقایسه رم DDR4 و DDR5 از نظر ظرفیت ذخیره‌سازی باشد.

بیشتر بودن ظرفیت ماژول‌های رم می‌تواند برای تدوین‌گر‌ها و کاربر‌های حرفه‌ای بسیار مفید باشد باعث بهبود عملکرد در رندری‌ها سنگین شود. اما معمولا کاربران عادی و حتی گیمر‌های حرفه‌ای به بیشتر از 64 گیگابایت حافظه رم نیاز ندارند. پس اگر از این دسته افراد هستید، ظرفیت بیشتر ماژول‌های رم DDR5 برای شما میزیت مهمی محسوب نمی‌شود.

مقایسه رم DDR4 و DDR5 در مصرف و مدیریت انرژی

میزان مصرف انرژی پایه در رم‌های DDR4 برابر 1.2 ولت است و هنگام اورکلاک افزایش هم پیدا می‌کند. این مقدار برای رم‌های DDR5 به 1.1 ولت کاهش پیدا کرده است و این یعنی با مصرف انرژی کمتر، عملکرد بسیار بهتری ارائه می‌دهند. البته پیشرفت اصلی در نحوه تنظیم ولتاژ نسل جدید حافظه رم به چشم می‌خورد.

برخلاف سیستم‌های مبتنی بر رم DDR4 در سیستم‌های DDR5 دیگر مادربرد وظیفه کنترل ولتاژ رم را بر عهده ندارد، بلکه ماژول‌های رم دارای یک مدار مجتمع مدیریت انرژی (PMIC) هستند. برنده بی چون و چرا مقایسه رم DDR4 و DDR5 در این بخش هم نسل جدید است که پایداری بیشتر، مصرف انرژی کمتر و عملکرد بهتر را همزمان ارائه می‌دهد.

امنیت و پیشگیری از خطا در حافظه DDR5

نوسانات برق و اختلالات احتمالی در سیستم ممکن ممکن است باعث آسیب رسیدن به فایل‌های شما یا رخ دادن خطا در هنگام اجرای برنامه‌ها شود. اینجاست که کد اصلاح خطا یا همان ECC به کمک شما می‌آید. این فناوری می‌تواند خطای‌های احتمالی در داده‌های ذخیره شده را شناسایی و آن‌ها را اصلاح کند. نام آن درواقع مخفف عبارت Error Correcting Code یا کد تصحیح خطا است و با کمک الگوریتم‌های خاص ریاضی،‌ خطاهای موجود در اطلاعات ذخیره شده را تشخیص می‌دهد و می‌تواند بخشی از آن‌ها را اصلاح کند.

حافظه‌های رم DDR4 معمولا به طور پیشفرض از این فناوری پشتیبانی نمی‌کنند و این مسئله باعث می‌شود کمتر قابل اطمینان باشند درحالی که فناوری ECC به صورت مستقیم روی خود تراشه رم‌های DDR5 وجود دارد و یک لایه حفاظتی اضافه برای داده‌های شما فراهم می‌کند. این ویژگی برای کاربرانی که با داده‌های بسیار مهم سر و کار دارند، مثل دیتا ساینتیست‌ها، مهمندسان و متخصصان مالی بسیار اهمیت دارد و آرامش خاطر بسیار ارزشمندی به آن‌ها می‌دهد.

مقایسه قیمت رم DDR4 و DDR5

معمولا قطعات الکترونیکی که با فناوری‌های جدید عرضه می‌شوند تا مدتی قیمت بالاتری دارند و در مقایسه رم DDR4 و DDR5 هم به وضوح می‌توان این اختلاف قیمت را دید و حتی هزینه بیشتر ماژول‌های رم تنها مشکل DDR5 نیست. بخاطر تفاوت پین‌ها و فناوری‌های ساخت، مادربرد‌های آن‌ها هم متفاوت هستند و قیمت بالاتری از مادربرد‌هایی دارند که حافظه رم DDR4 را پشتیبانی می‌کنند.

قیمت بیشتر سیستم‌های مبتنی بر حافظه رم DDR5 همراه با برتری‌های بسیار زیادی آن‌ها در مقایسه با حافظه DDR4 است، اما تنها در صورتی باید برای آن‌ها هزینه کنید که این ویژگی‌ها برای شما کاربرد داشته باشد. در بخش بعدی نگاهی واقع بینانه به مقایسه رم DDR4 و DDR5 می‌اندازیم.

مقایسه عملکرد رم DDR4 و DDR5 در دنیای واقعی

هرچند فناوری رم DDR5 بهبود چشمگیری در زمینه سرعت داشته است، اما افزایش عملکرد واقعی در کارهای روزمره ممکن است به اندازه کافی چشمگیر نباشد. برای کارهای عادی مانند وبگردی یا ویرایش متن، تفاوت حافظه رم DDR4 و DDR5 تقریبا ناچیز است و فقط برای افرادی مثل گیمرها، تولیدکنندگان محتوا و متخصص‌هایی که با نرم افزارهای حرفه‌ای و سنگین کار می کنند برتری‌های نسل جدید به چشم می‌آید و ارزش خرید دارد.

جدول زیر تفاوت عملکرد رم DDR4 و DDR5 در اجرای بازی Assassin’s Creed Valhalla با وضوح‌های متفاوت و بالاترین تنظیمات گرافیکی را نشان می‌دهد. این مقایسه با استفاده از پردازنده Intel I9 12900K و کارت گرافیک AMD Radeon RX 6900 XT توسط وب‌سایت TechSpot انجام شده است.