طی دو سال گذشته، کامپیوترهای قابل حمل (Handheld PC) و به طور خاص مدل گیمینگ آنها که مشابه یک کنسول دستی هستند، محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. عامل اصلی چنین پدیدهای هم بدون شک عرضه مدلهای باکیفیت توسط شرکتهای مطرحی چون Valve و ایسوس و همچنین لنوو است. دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally در حال حاضر، بهترین محصولات موجود در این دسته هستند و اگر دنبال محصولی هستید که هم کار یک کامپیوتر با قدرت خوب را انجام دهد و هم بتوانید هر جایی سراغ تجربه بازی مورد علاقه خود بروید، این دو مدل قطعا در اولویت قرار خواهند گرفت.
اما کدام یکی از این دو دستگاه نسبت به دیگری برتری دارد؟ جواب این سوال را قرار است در ادامه این مطلب بگیرید. ما این دو کامپیوتر دستی را از جهات مختلف بررسی و مقایسه خواهیم کرد و در نهایت نتیجه خواهیم گرفت هر کدام نسبت به دیگری چه برتریهایی دارد.
سختافزار
طبق روند معمول بررسی محصولات دیجیتالی و الکترونیکی، ابتدا سراغ جزئیات سختافزار دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally میرویم. شرکت ولو برای محصول خود از پردازنده جامع برند AMD با معماری Zen 2 استفاده کرده است که 4 هسته و 8 ترد دارد و هر هسته، فرکانسی بین 2.4 تا 3.5 گیگاهرتز ارائه میدهد. برای پردازش گرافیکی هم 8 هسته پردازشی با معماری RDNA 2 استفاده شده است که قدرتی معادل 1.6 ترافلاپس دارد. استیم دک مجهز به 16 گیگابایت رم LPRDDR 5 با سرعت 5500 مگاهرتز است که سرعتی عالی در دسترستان قرار میدهد. برای فضای ذخیرهسازی هم ولو سه انتخاب پیش روی شما قرار میدهد؛ حافظه 64 گیگابایتی، 256 گیگابایتی و 512 گیگابایتی که با توجه به نیاز هر کاربر، مقادیر مناسبی هستند. برای مورد اول از حافظهای با ساختار مشابه حافظههای MicroSD استفاده شده است، اما دو مقدار دیگر حافظه SSD از نوع NVMe هستند که به سرعت قادر به بارگذاری بازیهای و نرمافزارهای مختلف خواهد بود.
آن سوی دیگر در دستگاه ASUS ROG Ally شاهد استفاده از پردازنده قدرتمند AMD Ryzen Z1 و مدل ارتقایافته آن یعنی Ryzen Z1 Extreme هستیم که خریدار میتواند از بین آنها یکی را انتخاب کند. پردازنده Z1 مجهز به 6 هسته و 12 ترد است و هر هسته فرکانس پایه معادل 3.2 گیگاهرتز ارائه میدهد که مقدار آن میتواند تا 4.9 گیگاهرتز افزایش یابد. 4 هسته پردازشی با معماری RDNA 3 هم کارهای گرافیکی این دستگاه را انجام میدهد. پردازنده Z1 Extreme نسبت به مدل پایه دو هسته بیشتر دارد و تعدادش به 8 عدد میرسد. فرکانس پایه و بوست آن هم به ترتیب به 3.3 و 5.1 گیگاهرتز افزایش یافته است. تعداد هستههای گرافیکی هم با افزایش 3 برابری به 12 عدد میرسد.
ایسوس برای این دستگاه از 16 گیگابایت رم LPDDR5 با سرعت 6400 مگاهرتز استفاده کرده است. رم ROG Ally به صورت Dual Channel داخل دستگاه قرار دارد که عملکرد بهتری نسبت به رم تک ماژول دارد و روند انتقال اطلاعات را بهتر و سریعتر انجام میدهد. بر خلاف استیم دک، اینجا ایسوس برای حافظه ذخیرهسازی تنها مقدار 512 گیگابایت از نوع SSD M.2 NVMe را در دسترس قرار داده است. مقداری که البته برای تجربه بازیهای با گرافیک بالا مناسب به نظر میرسد.
خب همان طور که دیدید، کنسول ASUS ROG Ally از لحاظ سختافزاری، برتری کامل نسبت به استیم دک دارد. پردازنده ROG Ally نه تنها از مشخصات قویتر بهره میبرد، بلکه معماری آن هم یک نسل جلوتر است. این قضیه شامل رم هم میشود و شاهد سرعت بیشتر نسبت به رم استیم دک هستیم. محصول ولو اما آزادی انتخاب بیشتری برای حافظه ذخیرهسازی به کاربر میدهد.
صفحه نمایش
کنسول دستی Steam Deck یک صفحه نمایش 7 اینچی با پنل IPS و وضوح 1280 در 800 پیکسل دارد که مقداری بالاتر از وضوح 720p یا همان HD است. این صفحه که دارای قابلیت لمسی است از مقدار روشنایی 400 نیت و فرکانس بهروزرسانی 60 هرتز بهره میبرد. بنابراین شما قادر خواهید بود بازیها را به صورت روان روی این کامپیوتر قابل حمل تجربه کنید.
محصول شرکت ایسوس مشابه استیم دک از صفحه نمایش لمسی با ابعاد 7 اینچ و پنل IPS بهره میبرد، اما وضوح آن 1920 در 1080 پیکسل یا همان Full HD است و تصاویری با جزئیات بالا در ابعاد یک کنسول دستی ارائه میدهد. روشنایی این صفحه 400 نیت و فرکانس بهروزرسانی آن 120 هرتز است. بنابراین علاقهمندان به بازیهای اکشن سریع و عناوین چندنفره آنلاین رقابتی، تجربهای ایدهآل روی کنسول دستی ROG Ally خواهند داشت.
حالا که صفحه نمایش دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally را مقایسه کردیم، مشخص است که محصول شرکت ایسوس اینجا هم نسبت به رقیب برتری دارد؛ هم از لحاظ وضوح و هم فرکانس بهروزرسانی که تجربهای روانتر ارائه میدهد.
طراحی ظاهری
طراحی ظاهری خود به طور کلی دو بخش میشود، یکی زیبایی بصری که بیشتر امری سلیقهای است و دیگر، طراحی ارگونومیک و جایگیری اجزای مختلف روی بدنه تا راحتترین تجربه ممکن را تحویل کاربر دهد. ابتدا با استیم دک شروع میکنیم که ابعاد آن 298 در 117 در 49 میلیمتر است و اندازه نسبتا قابل توجهی بزرگتر نسبت به کنسول نینتندو سوییچ دارد. وزن این دستگاه 669 گرم است که تقریبا دو برابر سوییچ محسوب میشود و از این لحاظ با کنسولی سنگین طرف هستیم. رنگ بدنه دستگاه مشکی است و تکسچر روی بدنه علاوه بر این که دست گرفتن آن را راحتتر میکند، یک ظاهر صنعتی جذاب به آن میدهد.
همین تکسچر به علاوه طراحی دو طرف بدنه که دستها قرار میگیرد، طوری هستند که شما حین استفاده از کنسول اذیت نخواهید شد و حتی وزن نسبتا بالای آن را هم آن چنان حس نخواهید کرد. روی این دستگاه علاوه بر دکمههای رایج تمام کنترلرها مثل دیپد، چهار دکمه A و B و X و Y، چهار تریگر بالای دستگاه و دو آنالوگ، دو ترک پد (Trackpad) کوچک در دو طرف صفحه نمایش قرار گرفته است که کاربردی مشابه موس دارند و میتوانید حرکات مختلف، مثل تکان دادن دوربین در بازیهای تیراندازی اول شخص را با دقت بیشتری انجام دهید. چهار دکمه قابل برنامهریزی هم پشت دستگاه قرار دارند که میتوانید برخی از فرمانهای کاربردی داخل هر بازی را روی آنها تعبیه کنید. چهار دکمه دیگر اطراف صفحه نمایش برای تنظیمات، دسترسی سریع، مراجعه به فروشگاه استیم و مشاهده اطلاعات قرار گرفته است. کنار گوشههای پایینی صفحه، دو اسپیکر قرار گرفته است و میکروفون هم در لبه بالایی استیم دک قرار دارد. شاید قرارگیری دکمهها در جلوی دستگاه خیلی مرسوم نباشد، اما در عین حال جایگیری مناسبی دارند که پس از مدتی استفاده، قطعا به آن عادت خواهید کرد. استیم دک به یک ژیروسکوپ هم مجهز است که میتوانید با تکان دادن خود دستگاه، برخی حرکات را داخل بازیها پیاده کنید.
حال سراغ صحبت درباره ROG Ally میرسد. محصول ایسوس بر خلاف استیم دک بدنهای سفید رنگ دارد که مزین شدن کنارهها به طرح و لوگوی ROG زیبایی خاصی به آن بخشیده است. برای جذابیت هرچه بیشتر، دور آنالوگها یک حلقه RGB قرار گرفته است که رنگ آن با توجه به شرایط در بازیهای مختلف تغییر میکند. ابعاد این دستگاه 280 در 111 در 21.2 میلیمتر است و 608 گرم وزن دارد؛ ارقامی که کمتر از استیم دک هستند و نشان از جمع و جورتر بودن ROG Ally نسبت به رقیب خود دارد.
دکمههای رایج کنترلرها مشابه چیزی که برای استیم دک گفتیم، روی محصول ایسوس هم قرار گرفته است. علاوه بر آنها هم دو دکمه قابل برنامهریزی در پشت بدنه و چهار دکمه برای بخشهای تنظیمات و مدیریت دستگاه در کنارههای صفحه نمایش وجود دارد. دکمه روشن و خاموش و تنظیم صدا هم در لبه بالای کنسول قابل مشاهده است. اینجا بر خلاف محصول رقیب خبری از ترک پد نیست. شاید یکی از دلایل کوچکتر بودن اندازه ROG Ally را بتوان همین مورد دانست. اینجا هم وجود ژیروسکوپ کمک میکند تا مشابه نینتندو سوییچ، برخی فرمانها را با تکان دادن یا چرخاندن کل کنسول انجام دهید.
تعیین برنده بین دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally در بخش طراحی ظاهری خیلی راحت نیست. هر دو کنسول طراحی ارگونومیگ خوبی دارند و تجربه کاربری راحتی به ارمغان میآورند. البته که استیم دک در این مورد مقداری جلوتر قرار میگیرد. اما از سوی دیگر وزن ROG Ally سبکتر است. استیم دک هم در بحث ورودیها، دو ترک پد و دو دکمه بیشتر در پشت بدنه دارد و کنترلهای بیشتری در اختیار کاربر قرار میدهد. پس اگر وجود کنترل لمسی برایتان بسیار مهم است، باید سراغ استیم دک بروید. اما اگر اندازه بزرگ و وزن بیشتر محصول شرکت Valve آزارتان میدهد، پس محصول ایسوس انتخاب مناسب برای شما خواهد بود.
سیستم عامل و نرمافزار
شرکت ولو طی حدود یک دهه گذشته، بخشی از توان خود را صرف توسعه یک سیستم عامل مخصوص به نام SteamOS کرده است؛ سیستم عاملی در بستر لینوکس که طراحان به طور کامل، آن را برای استفاده گیمرها طراحی و بهینه کردهاند. این سیستم عامل در واقع تجربهای مشابه تجربه کنسولی را برای کاربران پیسی به ارمغان میآورد تا راحتتر به فهرست بازیهای خود دسترسی داشته باشند و سراغ آنها بروند. ولو همزمان با عرضه استیم دک، نسخه سوم این سیستم عامل را برای این کنسول دستی عرضه کرده است.
به لطف قرار گرفتن این سیستم عامل روی Steam Deck بازیهای موجود روی استیم، پیش از عرضه برای این دستگاه به طور کامل توسط تیم ولو بررسی میشوند تا سازگاری کامل با سختافزار و محیط نرمافزاری این کنسول داشته باشند. این شرکت همچنین از رابط Proton استفاده میکند تا امکان اجرای بازیهای ویندوز روی بستر لینوکس فراهم شود. ولو برای بازیهای مختلف چهار درجه تایید در نظر گرفته است که شامل موارد زیر میشود:
- درجه Verified که شامل بازیهایی میشود که با کیفیت خوب و روان روی استیم دک اجرا میشوند
- درجه Playable شامل بازیهایی که روی استیم دک اجرا میشوند، اما برای تجربهای روان باید مقداری تنظیمات را تغییر دهید
- درجه Unsupported شامل بازیهایی که امکان اجرای آنها روی این دستگاه وجود ندارد
- درجه Unknown شامل عناوینی که سازگاری آنها با این دستگاه چک نشده است
بازیهایی که نشان Verified را دریافت میکنند، باید به طور کامل از کنترلر پشتیبانی کنند، هیچ اخطاری هنگام اجرایشان نمایش داده نشود، وضوح تصویر پیشفرض استیم دک را پشتیبانی کنند و بتوان آنها را روی بستر پروتون و همچنین نرمافزار ضد تقلب مخصوص اجرا کرد. بنابراین ولو به صورت کلی تدابیری را اندیشیده است تا کاربران این کنسول دستی، تجربهای ایدهآل حین اجرای بازیهای مختلف داشته باشند، اما اگر با SteamOS راحت نیستید هیچ اشکالی ندارد، چرا که استیم دک به صورت متن باز (Open-Source) طراحی شده است. این یعنی شما میتوانید روی آن سیستم عامل ویندوز نصب کنید و خیلی راحت از نرمافزارهای دیگر روی آن بهره ببرید. شما حتی قادر هستید این کامپیوتر دستی و کوچک را به یک وسیله همراه برای برنامهنویسی یا کارهای دیگر تبدیل نمایید.
آن سوی دیگر، کامپیوتر قابل حمل شرکت ایسوس یعنی ROG Ally به صورت پیش فرض، مجهز به نسخه هوم ویندوز 11 است. این یعنی شما علاوه بر استیم به دیگر فروشگاههای مطرح روی پیسی همچون اپیک گیمز استور، بتل نت و ایکسباکس گیم پس دسترسی خواهید داشت.
اما در نهایت بین دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally کدام گزینه تجربه نرمافزاری بهتری روی یک کامپیوتر گیمینگ قابل حمل یا کنسول دستی ارائه میدهد؟ محصول شرکت ایسوس به خاطر قدرت سختافزاری بالاتری که دارد، قادر است از همان ابتدا گزینهای با آزادی بیشتر یعنی ویندوز 11 را در دسترس قرار دهد، اما از سوی دیگر ولو تلاش بسیار زیادی کرده است با سیستم عامل مخصوص خود، تجربه گیمینگ یکپارچه و روانی را برای مخاطب خود به ارمغان بیاورد. اگر جزو افرادی هستید که فروشگاه مورد علاقهتان استیم است و بازیهای جدید را روی آن تهیه میکنید، پس استیم دک گزینه خوبی برای شماست، اما در عین حال نمیتوان از انتخابهای بیشتری که ROG Ally ارائه میدهد صرف نظر کرد. صد البته بهای این آزادی عمل بیشتر، اشغال بخشی از توان سختافزاری دستگاه است.
باتری و توان مصرفی
برای هر نوع وسیله قابل حملی مثل گوشی هوشمند و تبلت، باتری یکی از مهمترین ویژگیها به شمار میرود. ایدهآل است هر وسیلهای از این نوع بتواند برای مدت طولانی (مثلا یک روز کامل) بتواند روشن بماند و جوابگوی نیاز کاربر باشد. صد البته این مقدار زمان برای یک کنسول دستی کمتر است، ولی انتظار میرود دستگاه مد نظر بتواند یک سشن گیمینگ کامل را پوشش دهد. محصول شرکت استیم دک از باتری با ظرفیت 40 وات ساعت بهره میبرد که بسته به حجم استفاده و نوع بازیای که رویش اجرا میشود، بین 2 تا 8 ساعت دستگاه را روشن نگه میدارد. شارژر این دستگاه با توان 45 وات از طریق پورت USB Type-C وصل میشود.
دستگاه ASUS ROG Ally هم از باتری لیتیوم یونی با ظرفیت مشابه استفاده میکند. بنابراین با توجه به سختافزار قویتر، محصول ایسوس به طور کلی زمان کمتری نسبت به استیم دک روشن میماند. اما شارژر 65 واتی میتواند طی زمان کمتری باتری دستگاه را پر کند.
اتصالها
بسیار مهم است که یک دستگاه گیمینگ قابل حمل پورتها و اتصالهای مختلف داشته باشد تا تمام نیازهای جانبی کاربر را برآورده کند. استیم دک برای استفاده از اینترنت مجهز به اتصال وایفای دوال بند با پشتیبانی از دو پهنای باند 2.4 گیگاهرتز و 5 گیگاهرتز است. بنابراین شما میتوانید بالاترین سرعت اینترنت ممکن را روی این دستگاه داشته باشید. برای اتصال دستگاههای بی سیم مثل هدفون یا کنترلر هم اتصال بلوتوث 5 در دسترستان است. اگر از هدفون یا میکروفون با سیم هم استفاده میکنید، جک 3.5 میلیمتری هدفون و پورت USB Type-C روی دستگاه قرار دارد. همچنین از طریق اتصال مخصوص USB-C میتوانید استیم دک را با کابل دیسپلی پورت به یک نمایشگر بزرگتر وصل کنید. همچنین برای افزایش فضای ذخیرهسازی، یک اسلات MicroSD زیر دستگاه قرار دارد.
دستگاه ROG Ally از سوی دیگر مجهز به اتصال WIFI 6E و بلوتوث 5.2 است. پس از این لحاظ بالاتر از استیم دک قرار میگیرد. یک اسلات MicroSD، جک 3.5 میلیمتری صدا، پورت USB Type-C و رابط مخصوص ROG XG Mobile دیگر اتصالهای موجود روی این دستگاه هستند.
قابلیتهای دیگر
شرکت نینتندو با عرضه کنسول سوییچ، کاری کرد که نظر افراد بسیاری به دستگاههای هایبریدی جلب شود؛ دستگاههایی که هم به صورت دستی قابل استفاده هستند و هم با اتصالشان به یک نمایشگر میتوان مثل یک دستگاه یا کنسول خانگی با آنها رفتار کرد. شرکت ولو برای استیم دک چنین موردی را مد نظر گرفته و یک داک (Dock) به صورت جداگانه برای آن عرضه کرده است تا کار برای افرادی که میخواهند آن را به مانیتور وصل کنند راحتتر شود. این داک از طریق پورت USB Type-C وصل میشود و پورتهای بیشتری شامل یک پورت DisplayPort 1.4، پورت HDMI 2.0، سه پورت USB 3.1، یک پورت لن و همچنین یک پورت برای ورودی برق در دسترس قرار میدهد. این گونه شما میتوانید به طور دائم، استیم دک را مشابه یک کنسول خانگی به برق وصل کنید.
همان طور که گفتیم، کامپیوتر قابل حمل ASUS ROG Ally به صورت پیشفرض دارای سیستم عامل ویندوز 11 است، اما برای دسترسی راحتتر به تمام بازیهایی که روی انواع لانچرها و فروشگاهها دارید، نرمافزار مخصوص این برند با نام Armory Crate روی آن وجود دارد که تمام بازیها را وارد یک فهرست مشترک و واحد میکند.
یکی از محصولات منحصربهفرد و جذابی که برند ایسوس به گیمرهای حرفهای ارائه کرده، کارت گرافیک اکسترنال است که میتوان از طریق پورت مخصوص ROG XG Mobile یا پورت تاندربولت، آن را به لپتاپ یا ROG Ally وصل کرد تا قدرت گرافیکی بسیار بیشتری برای اجرای بازیهای مطرح داشته باشید. بنابراین شما میتوانید با هزینه کمتر از 2500 دلار، یک کامپیوتر گیمینگ قدرتمند داشته باشید که نسبت به یک کیس رایج فضای کمتری اشغال میکند و امکان جابهجایی راحتتر آن هم وجود دارد.
نتیجه نهایی | کدام یک بهتر است؟
خب تا اینجا دو کنسول دستی استیم دک و ROG Ally را از جهات مختلف تشریح کردیم و دیدیم هر کدام در چه بخشهایی بهتر عمل میکنند. اگر بخواهیم به صورت کلی ببینیم، محصول شرکت ایسوس به لطف سختافزار قویتر، صفحه نمایش باکیفیتتر و استفاده پیشفرض از ویندوز 11، تجربهای با نتیجه بهتر در اجرای بازیها به شما ارائه میدهد. اما از سوی دیگر کنسول Steam Deck نه تنها به نسبت ارزانتر است و گزینههای بیشتری برای حافظه ذخیرهسازی پیش روی کاربر میگذارد، بلکه به لطف سیستم عامل اختصاصی، تجربه کنسولی را به بهترین شکل ممکن مقابلتان قرار میدهد. همچنین برای صفحه نمایش 7 اینچی، خروجی بصری کاملا مناسب است و هر چه آن چه در یک کنسول دستی و قابل حمل میخواهید را به شکلی کاملا مطلوب در خود دارد. اینجا دیگر به سلیقه و نیاز خودتان بستگی دارد که کدام محصول را به عنوان گزینه خرید انتخاب نمایید.