وقتی مسیر تکامل حافظه‌ها از جمله حافظه HDD و SSD را در دستگاه‌های مختلف مرور می‌کنیم، می‌بینیم که علاوه بر افزایش سرعت، اندازه‌ی آن‌ها هم به کوچک‌تر شده است. حالا یک حافظه‌ی کوچک در گوشی هوشمند شما قادر است تا چندین گیگابایت اطلاعات را در خود ذخیره کند.
مهم‌ترین تحول در حافظه‌ی ذخیره‌سازی در سیستم‌های کامپیوتر، وقتی رقم خورد که حافظه‌های SSD معرفی شدند.
حافظه‌های SSD به لطف سرعت بالای خود، روز‌به‌روز در حال محبوب‌تر شدن هستند و امروزه حافظه‌های سخت یا HDD دیگر تنها برای نگه داشتن اطلاعات خام به کار می‌رود و از آن سو، حافظه‌های SSD محل اصلی اطلاعات مهمی مثل نصب ویندوز، اطلاعات مورد نیاز برای پردازش و حتی نصب بازی‌های جدید هستند.
اگر به طور دقیق از این دو نوع حافظه اطلاع ندارید و تفاوت های دو حافظه HDD و SSDرا نمی‌دانید، این مطلب حتما برای شما مفید خواهد بود تا هنگام خرید حافظه‌ی مورد نیاز برای کامپیوتر خود، اطلاعات کافی داشته باشید و گزینه‌ی اشتباه را نخرید.
در ابتدا بهتر است به طور اولیه شما را با این دو نوع حافظه آشنا کنیم.
آشنایی اولیه با حافظه HDD و SSD
حافظه از نوع Hard Disc Drive یا به اختصار HDD که در فارسی معمولا با نام «هارد دیسک» از آن یاد می‌شود، ساختاری شامل یک یا چند دیسک دارند که از طریق یک هد مکانیکی و با استفاده از نیروی مغناطیسی، اطلاعات روی آن نوشته یا از آن خوانده می‌شود.
اطلاعات بیشتر درباره‌ی حافظه‌های HDD را می‌توانید در مطلب زیر مطالعه کنید.
حافظه از نوع Solid-State Drive یا به اختصار SSD که رایج‌ترین نوع حافظه در کامپیوترهای امروزی محسوب می‌شود و به آن «حافظه‌ی جامد» هم می‌گویند، به جای دیسک از تراشه برای ذخیره‌ی اطلاعات استفاده می‌کند و خبری از قطعه‌ی مکانیکی نیست.
اطلاعات بیشتر درباره‌ی حافظه‌های SSD را می‌توانید در مطلب زیر مطالعه کنید.
حافظه‌ها از لحاظ نوع اتصال یا Interface هم انواع مختلفی دارند. به طور معمول حافظه از نوع HDD در کامپیوتر با استفاده از اتصال SATA به مادربرد وصل می‌شود.
حافظه‌های SSD اما شامل نوع mSATA و SATA و M.2 می‌شوند که دو تای اولی با پورت‌هایی به همین اسم سازگار هستند، اما نوع سوم در سوکت مخصوص خود روی مادربرد قرار می‌گیرد که معمولا وسط مادربرد است.
تفاوت های بین حافظه HDD و SSD
حالا که به صورت ابتدایی دو حافظه HDD و SSD را شرح دادیم، نوبت به این می‌رسد که تفاوت‌های آن‌ها را به صورت جزئی‌تر و در مواردی مثل اندازه، سرعت و مقاومت بررسی کنیم.
اندازه
حافظه های HDD و SSD از لحاظ اندازه استانداردهای مشخص و رایجی دارند. حافظه‌ی HDD معمولا در دو اندازه‌ی ۲.۵ اینچ و ۳.۵ اینچی در دسترس است.
از سوی دیگر SSD های معمول تنها در اندازه‌ی ۲.۵ اینچ موجود هستند. البته این اندازه مختص SSD از نوع SATA است. نوع mSATA معمولا اندازه‌ی کوچک‌تری دارد و نوع M.2 هم شبیه به رم است.
مقدار فضای ذخیره‌سازی
هر دو نوع حافظه HDD و SSD در ظرفیت‌های متعددی در دسترس هستند، اما HDD به خاطر ارزان‌تر بودن، معمولا انتخاب بهترین در ظرفیت‌های بالاتر است که بیشتر برای نگهداری اطلاعات کاربرد دارد.
امروزه حافظه‌های HDD معمولا در ظرفیت حداقل ۵۰۰ گیگابایت و ضریب آن مثل ۱، ۲ یا ۴ ترابایت تقاضای زیادی دارند. نوع SSD اما در ظرفیت‌های ۱۲۰، ۲۵۰، ۵۰۰ و حتی ۷۵۰ گیگابایت هم پیدا می‌شوند.
به لطف سرعت بالای SSD معمولا از آن برای نصب نرم‌افزارهای کاربردی و همچنین بازی‌های جدید استفاده می‌شود. به همین خاطر، نیازی نیست که یک نوع با ظرفیت بالا را تهیه کنید.
وزن
در ساخت حافظه‌های HDD از موادی چون شیشه، آلومینیوم و پوشش مغناطیسی استفاده می‌شود و به همین خاطر، معمولا وزن نسبتا زیادی دارند. برای مثال یک HDD در اندازه‌ی ۳.۵ اینچ می‌تواند وزنی بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ گرم داشته باشد.
حافظه SSD اما به این خاطر که شامل یک برد و تراشه‌های مختلف می‌شود که ساخته شده از اجزای سبکی مثل پلاستیک و سرامیک هستند، نسبت به HDD وزن کمتری دارند که نهایت به ۱۵۰ گرم می‌رسد.
میزان مقاومت و آسیب‌پذیری
این مورد یکی از تفاوت های مهم بین حافظه HDD و SSD محسوب می‌شود. دیسک‌های سخت از قطعات مکانیکی متعددی تشکیل شده‌اند که برخی از آن شیشه‌ای هستند. به همین خاطر احتمال آسیب دیدن آن‌ها از سقوط یا ضربه زیاد است.
حافظه‌های SSD هم سبک هستند و هم از موادی با انعطاف بیشتر ساخته شده‌اند. به همین خاطر مقاومت بیشتری در برابر آسیب‌های فیزیکی نشان می‌دهند.
با توجه به کیفیت و نوع ساخت، هر دو نوع حافظه می‌توانند در برابر تهدیدهای دیگری مثل رطوبت هم مقاوم باشند.
طول عمر
حقیقت این است که استاندارد یا فاکتور مشخص برای تعیین عمر یک حافظه وجود ندارد. مهم هم نیست که حافظه کدام یک از دو نوع HDD و SSD باشد.
حافظه بنا به کیفیت ساخت، نوع استفاده، شرایط محیطی و موارد دیگر ممکن است تنها یک سال دوام بیاورد یا که بیشتر از یک دهه عمر کند. به طور میانگین اما طول عمر SSD به خاطر نوع ساختش از HDD ها بیشتر است.
این نکته را باید ذکر کرد که در صورت پایان عمر یک حافظه، اطلاعات آن برای همیشه از دسترس خارج می‌شوند. پس پیشنهاد می‌کنیم که پس از گذشت سه سال سلامت حافظه‌ی سیستم خود را چک کنید.
سرعت
موردی که در این مطلب آخر از همه به آن می‌پردازیم، اما در واقع مهم‌ترین تفاوت بین حافظه HDD و SSD به شمار می‌آید.
دیسک سخت سرعت مناسبی برای خواندن فایل‌های معمول مثل فایل صوتی و تصویری یا فایل‌های متنی دارد، اما برای پردازش‌های سریع قطعا SSD بی‌رقیب عمل می‌کند.
در حافظه‌های HDD خواندن یا نوشتن اطلاعات به این صورت است که دیسک حافظه می‌چرخد و همزمان هد مغناطیسی، روی بخش مشخصی از آن کار خود را انجام می‌دهد. بنابراین سرعت HDD به فاکتورهایی چون سرعت چرخش دیسک، عملکرد هد و همچنین سرعت اینترفیس ربط دارد.
البته که در عمل هارد دیسک‌ها سرعت کمتری را حین کپی کردن یا جابه‌جایی اطلاعات به نمایش می‌گذارند. از سوی دیگر اما SSD ها چند برابر در این زمینه سریع‌تر هستند.
نتیجه‌ی این سرعت بالا را می‌توان در بالا آمدن ویندوز پس از روشن شدن سیستم دید. اجرای نرم‌افزارهای سنگین مثل فوتوشاپ، نرم‌افزارهای سه‌بعدی یا بارگذاری بازی‌ها مثال دیگری برای این قضیه هستند .
همان طور که تا این‌جا مطالعه کردید، دو نوع حافظه HDD و SSD در هر فاکتور با هم تفاوت‌هایی دارند که باعث می‌شود هر کدام برای نیازهای مختلف، اولویت متفاوتی داشته باشند.
اگر شما از سیستم خود به عنوان محلی برای نگهداری اطلاعات استفاده می‌کنید، قطعا حافظه‌ی HDD با توجه به ارزان‌تر بودن و سرعت کافی گزینه‌ی بهتری خواهد بود.
اما اگر با نرم‌افزارهای سنگین سر و کار دارید که نیاز دارند تا حجم زیادی از اطلاعات را در زمان کم پردازش کنند یا سیستم گیمینگ دارید، پیشنهاد ما این است که حتما از یک حافظه SSD به عنوان حافظه اصلی بهره ببرید.
