منابع تغذیه یا همان پاور در کامپیوترهای خانگی دارای انواع و قدرتهای مختلف هستند. هر سیستم و سختافزاری بنا به مدل و میزان برق مورد نیاز، پاوری در همان سطح قدرت احتیاج دارد. اما تنها این نیست و علاوه بر برقرسانی، منبع تغذیه باید سلامت آنها را هم حین فعالیت تامین و تضمین کند. اینجاست که استاندارد 80 Plus اهمیت خود را نشان میدهد.
استاندارد 80 پلاس که در سال 2004 میلادی یعنی 18 سال پیش شکل گرفت، مهمترین و معتبرترین استاندارد برای تعیین میزان بازدهی و موثر بودن پاور محسوب میشود. این استاندارد با مشخص کردن میزان بازدهی هر منبع تغذیه به شما کمک میکند تا منبع تغذیه مناسب را برای سیستم خود انتخاب کنید. استاندارد 80 Plus دستههای مختلفی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم.
استاندارد 80 پلاس دستهبندی مخصوص خود را دارد که از ضعیفترین تا قویترین آنها شامل فهرست زیر است:
- استاندارد
- برنز
- سیلور
- گلد
- پلاتینیوم
- تیتانیوم
هر پاور برای قرار گرفتن در یکی از این دستهها باید تحت آزمایشهای مشخصی قرار بگیرد و بازدهی آن در سه حالت مشخص شود؛ سه حالتی که به ترتیب 20، 50 و 100 درصد توان پاور درگیر باشد. منبع تغذیه بر اساس ولتاژ داخلی هم قابل دسته بندی است که هر کدام کاربرد خود را دارند.
برای مثال ولتاژ داخلی 115 ولت و بدون ولتاژ زائد، مختص پاور برای کامپیوترهای خانگی، اداری و کامپیوترهای مدیریت سرور است. منبع تغذیه با ولتاژ داخلی 220 ولت و همراه با ولتاژ زائد بیشتر برای دیتاسنترها استفاده میشوند.
اینجا ما تمرکز را روی همان مدل اول یعنی منبع تغذیه برای سیستمهای معمول قرار میدهیم که 115 ولت هستند. این را هم باید ذکر کرد که پاورهایی گواهی این استاندارد را دریافت میکنند که بازدهی حداقل 80 درصدی داشته باشند.
به جز ولتاژ داخلی، یک فاکتور دیگر به نام «ضریب توان» هم وجود دارد که نسبت توان واقعی به توان ظاهری را نشان میدهد. هر چه این نسبت به عدد 1 نزدیکتر باشد، یعنی توان کمتری هدر میرود و بازدهی بیشتر است. حالا وقت آن است که به سراغ توضیح بیشتر دربارهی دستههای مختلف در استاندارد 80 پلاس برویم.
استاندارد 80 Plus (بدون پسوند)
پایین دسته در استاندارد 80 Plus که با همین عنوان شناخته میشود و پسوندی ندارد. پاورهای دارای این استاندارد در لود 100 درصد ضریب توان 0.9 دارند. بازدهی در این استاندارد در هر سه لود 80 درصد است. این یعنی اگر برای مثال یک پاور 500 واتی با چنین استانداردی داشته باشید، توان موثر آن 400 وات خواهد بود.
پاورهای با استاندارد معمولی 80 پلاس، بیشتر مناسب سیستمهای معمولی و اداری هستند که توان زیادی مصرف نمیکنند و کاری هم با آنها انجام نمیشود که پاور را در لود بالا درگیر کند. این دسته معمولا ارزانترین پاورها را دارد.
استاندارد 80 Plus برنز
دستهی برنز در استاندارد 80 پلاس به نسبت دستهی قبلی، مصرف انرژی کمتری دارد و بهینهتر است. ضریب توان استاندارد برنز در لود 50 درصد 0.9 میشود. بازدهی توان این دسته در لود 20 و 50 و 100 درصد به ترتیب 82 و 85 و 82 درصد است.
پاورهای دارای استاندارد برنز در عین بهینگی بهتر و مصرف برق کمتر نسبت به استاندارد معمولی، اوج بازدهی خود را وقتی نشان میدهند که در لود 50 درصدی باشند.
همین موضوع هم منبع تغذیه با استاندارد 80 پلاس برنز را به انتخابی عالی برای سیستمهای اداری و همچنین سیستمهایی تبدیل میکند که توان متوسط نیاز دارد. استاندارد برنز قطعا گزینهای عالی برای سیستمهای گیمینگ نیست، اما اگر بودجهی کمی برای این قطعه دارید، پاورهای این دسته میتوانند جوابگوی نیاز باشند.
استاندارد 80 Plus سیلور
در استاندارد سیلور یا نقرهای، ضریب توان مشابه برنز در لود 50 درصد 0.9 است. همان طور که انتظار دارید، این دسته بازدهی بالاتری دارد که در لود 20 و 50 و 100 درصد به ترتیب 85 و 88 و 85 درصد خواهد بود. به این ترتیب یک پاور با استاندارد سیلور و توان 500 وات، بازدهی حداقل 85 درصدی خواهد داشت که برابر با 425 وات است.
استاندارد 80 Plus گلد
پاورهای دارای استاندارد 80 پلاس گلد جزو محبوبترین و رایجترین انتخابها بین کاربران هستند. منبع تعذیه با استاندارد گلد یک گزینهی عالی برای سیستمهای گیمینگ محسوب میشوند. کاربرانی که از نرمافزارهای سنگین مثل نرمافزارهای طراحی و تدوین استفاده میکنند هم بهتر است سراغ این دسته از پاورها بروند.
در استاندارد 80 پلاس گلد ضریب توان در لود 50 درصد به 0.9 میرسد. بازدهی توان هم در سه حالت معمول به ترتیب 87 و 90 و 87 درصد است. برای کاربردهای سنگین مثل گیمینگ و مشابه آن، معمولا باید سراغ پاورهای استاندارد گلد با ظرفیت حداقل 600 یا 700 وات بروید تا عملکرد مناسبی را شاهد باشید.
استاندارد 80 Plus پلاتینیوم
پاورهای دارای استاندارد پلاتینیوم در ظرفیتهای مختلفی موجود هستند، اما اغلب ظرفیتهای بالاست که تقاضای بالایی دارد. محصولات دارای این استاندارد در لود 50 درصد ضریب توان 0.95 دارند که یعنی به نسبت دستههای قبلی انرژی کمتری هدر میدهد. از سوی دیگر بازدهی آنها هم در لودهای 20 و 50 و 100 درصد به ترتیب 90 و 92 و 89 درصد است.
پاورهای با استاندارد پلاتینیوم گزینهی مناسبی برای قویترین سیستمهای گیمینگ هستند که قطعات قدرتمندی دارند و در نتیجه مصرف برق زیادی خواهند داشت. این دسته همچنین برای کسانی مناسب است که از سیستم خود برای رندرینگ استفاده میکنند.
استاندارد 80 Plus تیتانیوم
بالاترین دسته از پاورها در استاندارد 80 پلاس که بهترین بازدهی ممکن را دارند. ضریب توان این استاندارد در لود 20 درصد به 0.95 میرسد. استاندارد تیتانیوم تنها استانداری است که بازدهیاش در 4 حالت بررسی میشود؛ لودهای 10 و 20 و 50 و 100 درصد.
پاورهای این دسته در لودهای 10 و 20 و 50 و 100 درصد به ترتیب، بازدهی 90 و 92 و 94 و 90 درصد دارند. برای قویترین سیستمهای ممکن برای گیمینگ، معمولا دستهی گلد و پلاتینیوم به خاطر قیمت کمتر گزینههای معقولتری هستند.
منبع تغذیه با استاندارد تیتانیوم اما به خاطر بالاترین بازدهی ممکن، انتخاب اصلی برای افرادی با سیستمهایی است که رندرهای سنگین سهبعدی انجام میدهند یا میخواهند با اورکلاک، قطعات مختلف کامپیوتر را به چالش بکشند.
همان طور که در ابتدای مطلب ذکر شد، استاندارد 80 پلاس معتبرترین گواهی برای تعیین میزان بازدهی منبع تغذیهی کامپیوتر است و مشهورترین برندهای ساخت پاور مثل کولر مستر، ایسوس و Corsair هم از آن تبعیت میکنند. پس حتما هنگام خرید پاور به بحث بازدهی و استاندارد آن توجه داشته باشید.